Pannekoek Orchideeën in Berkel en Rodenrijs teelt op 4 hectare multiflower phalaenopsis in 12 cm potten. “We zijn gespecialiseerd in kleinbloemige rassen met 2-takken en meer”, zegt teeltmanager Han-Willem Mooij. Sinds 2013 geldt voor potorchidee een emissienorm, waardoor hergebruik van drainwater noodzakelijk werd. Om de emissie te beperken, is het bedrijf toen proeven met gecontroleerd vrijkomende meststoffen gaan doen. Twee jaar geleden is het gehele bedrijf overgeschakeld van traditioneel bemesten naar het toepassen van Osmocote-korrels in het substraat van de pot. Nu loopt er een onderzoek naar controlled released fertilizers (CRF) in combinatie met recirculatie om emissie van meststoffen in de teelt van potorchidee te verminderen.
Ondergrondse wateropslag
Een waterbassin van 1.200 m3 onder de rolcontainers in de kas dient als opslag voor het regenwater. “Het voordeel van deze wijze van opslag is dat er geen licht bij komt, waardoor we geen last van algengroei hebben”, vertelt de teeltmanager. Zodra dit bassin vol raakt, wordt het teveel aan water in een ondergrondse wateropslag gepompt. Dit is een zandlaag op 20 tot 40 meter diepte. Een zandbed filtert eerst het water, zodat het schoon de grond in gaat. “In de ondergrondse wateropslag kunnen we een onbeperkte hoeveelheid water opslaan, maar niet onbeperkt water eruit halen, omdat de waterbel zich door ondergrondse stroming verplaatst.”
Voor aanvulling van het gietwater heeft het orchideeënbedrijf een omgekeerd osmoseapparaat, waarvoor grondwater van 40 m diepte wordt gebruikt. Dit water komt uit een andere bron dan de ondergrondse wateropslag. Mede door de droge zomer heeft de installatie dit jaar 2.000 uur gedraaid. Het opgeslagen water gaat eerst door een UV-ontsmetter heen en in de dagvoorraadsilo, voordat het als gietwater de teelt ingaat.
Mobiele waterzuivering
Het bedrijf beschikt niet over een waterzuiveringsinstallatie. Mooij: “We hebben een keer Marel Zuivert laten komen om negentig kuub water te zuiveren van gewasbeschermingsmiddelen, voordat het werd geloosd. En mocht het cijfer van natrium of chloor in het drainwater weer oplopen, dan laten we de mobiele waterzuiveraar opnieuw komen. Maar op dit moment is alles goed in balans en is er geen noodzaak voor zuivering.”
In de toekomst wil de teeltmanager wel over een eigen waterzuiveringsinstallatie beschikken om niet afhankelijk van een mobiele waterzuiveraar te zijn. “Nu zijn de waterzuiveringsinstallaties nog van de eerste generatie. Als over een paar jaar de volgende generatie installaties komen, waar de eventuele kinderziektes uit zijn, willen we een zuiveringsmodule aan onze UV-ontsmetter laten installeren.”
CRF-onderzoek
De helft van voeding van de planten komt van de gecontroleerd vrijkomende meststoffen; de andere helft met het gietwater waar recirculatiewater aan is toegevoegd. Gemiddeld is er veertig procent drainwater, maar de hoeveelheid is afhankelijk van de teeltfase. “Het is vooral water dat met gieten naast de pot valt. Door de openingen van de gaasbodem in de rolcontainer komt het water op de waterdichte vloer terecht. Dat drainwater is goed bij te voegen aan het gietwater, omdat dit water - dat naast de plant is gevallen - een veel lagere EC-waarde heeft dan bij de traditionele manier van voeding meegeven met de regenleiding. We geven nu maar een EC van 0,6 in plaats van 1 tot 1,5 mee met het gietwater. Door de mestkorrels in de pot krijgt de plant toch voeding van 1,4 EC”, aldus de teeltmanager.
Bijna emissieloos telen
Mooij vervolgt: “Door meer hergebruik van drainwater is de emissie binnen de perken te houden. De groei en kwaliteit lijden er niet onder en blijven in de pas met de vier referentiebedrijven, die op de traditionele manier bemesten.” De proef bij Pannekoek bestaat uit zes meetvelden van 120 planten. Dat aantal is representatief voor de teelt. Bij de meetvelden, waarvan de planten in week 11, 15, 19, 21, 26 en 32 zijn ingezet, worden bladlengte en -breedte van de planten gemeten en drainmonsters geanalyseerd. “Door onze meetgegevens met die van de referentiebedrijven te vergelijken, controleren we of we nog binnen de emissienormen kunnen blijven met behoud van kwaliteit en groei. Met de 4 kg N/ha, die we met de negentig kuub water na zuivering hebben geloosd, blijven we ruim binnen de huidige norm van maximaal 150 kg N/ha/jaar en zijn we op weg naar emissieloos telen”, besluit de teeltmanager.
bron: Glastuinbouw Waterproof