De afgelopen jaren zijn er door de Inspectie SZW 157 onderzoeken gedaan naar schijnconstructies. In 61 gevallen konden er overtredingen worden vastgesteld. De boete die gegeven is, loopt in de miljoenen euro’s. In acht gevallen is het dossier overgedragen aan het Openbaar Ministerie voor nader strafrechtelijk onderzoek. Zo heeft de Inspectie SZW onwenselijke constructies ontrafeld in onder meer de 24-uurszorg, werkconstructies met schijnzelfstandigen en gefingeerde dienstverbanden.
Een speciaal team richtte zich de afgelopen jaren vooral op die bedrijven die bewust de regels ontduiken via ingewikkelde constructies om daarmee de kosten van arbeid te verlagen. Het gaat hierbij om constructies die onwenselijke effecten hebben doordat werknemers in een slechtere positie worden gebracht. Zij worden dan veelal onderbetaald en maken te lange werktijden. Daarnaast zorgen deze constructies voor oneerlijke concurrentie.
De onderzoeken naar deze schijnconstructies vergen in verhouding veel meer tijd dan de reguliere inspecties. Dat komt mede door het internationale karakter van de constructies. Het vergt intensief onderzoek om de drempels die moedwillig door het bedrijf worden opgeworpen te ontrafelen om de bewijslast tegen de fraudeur rond te krijgen. Bij de onderzoeken werkt de Inspectie SZW nauw samen met onder meer de Belastingdienst, UWV, ILT, IND en de Nationale Politie.
De overtreding die het meest geconstateerd wordt is het hier werken zonder een tewerkstellingsvergunning. Een goede tweede is onderbetaling.
Schijnzelfstandigen
Een complexe constructie die ontrafeld is door de Inspectie is het werken met buitenlandse schijnzelfstandigen. Door schijnzelfstandigen in te zetten kan een werkgever aanzienlijk goedkoper werken. Immers hij betaalt geen loonbelasting en premies en kan hij hen inzetten tegen een laag tarief. Samen met de IND en de RVO heeft de Inspectie een aantal onderzoeken gedaan naar faciliteerders die het verblijf in Nederland en de toegang tot de arbeidsmarkt voor deze buitenlandse ‘zelfstandigen’ regelen.
Gefingeerde dienstverbanden
Gefingeerde dienstverbanden betreffen constructies waarbij werkgever en werknemer samenspannen. Doel is meestal garantiestelling bij gezinshereniging of gezinsvorming. Met dit dienstverband kan ook een lening of hypotheek worden verkregen en bouwt de werknemer arbeidsverleden op. Op papier wordt een dienstverband voor meer uren aangegaan dan in werkelijkheid wordt gewerkt, of wordt voor een andere beloning gewerkt dan in het contract staat. Een andere vorm is dat het werk door een ander persoon wordt verricht.
Bron: Inspectie SZW