Tholen - Een fossielvrije tuinbouw, het is makkelijk gezegd. Toch is dat de ambitie en worden we van alle kanten bestormd door verduurzamingsprojecten en –innovaties die dit mogelijk moeten gaan maken. Hoe die glastuinbouw er dan uitziet in 2040 was het thema van het jaarlijkse Energiek Event dat Kas als Energiebron, Wageningen UR, Busisness Unit Glastuinbouw en Delphy al enkele jaren op rij organiseren, en dat gisteren wederom plaatshad in Bleiswijk.
Om die toekomst te tekenen, werd onderzoeker aan de WUR Feije de Zwart het podium opgeroepen. Samen met AAB deed men het onderzoek Tuinbouw zonder fossiele energie, waarin de (combinaties van) alternatieve energiebronnen worden gewikt en gewogen en waarin letterlijk een fysiek beeld geschetst wordt van de tuinbouw anno 2040. Dan moet worden gedacht aan aardwarmte, warmtepompen waarmee warmte uit de lucht of uit het oppervlaktewater gewonnen wordt, het terugwinnen van kaswarmte en meer. Om gelijk naar de conclusie te springen: de meest interessante combi van duurzame energiebronnen ziet men in de terugwinning van warmte uit oppervlaktewater, een warmtepomp, koude- en warmtepompen en, min of meer stiekem & bij wijze van nood, een WKK. Concreet zal dit, vooral ook met het oog op de geothermie die óók een belangrijk deel van de warmtevraag gaat invullen, leiden tot grotere kassen en meer buizen, omdat alleen op grotere schaal het meeste uit- en het meest effectief met deze bronnen kan worden omgesprongen. Daarnaast heeft de kas van de toekomst een hoge isolatiegraad, wordt er ontvochtigd en wordt warmte teruggewonnen uit de kaslucht, teelt men in belangrijke mate met LED en is CO2 beschikbaar van externe bronnen.
Feije de Zwart
Vraaggesprek met Michel Berkelmans en Sjaak van der Tak
Alle mitsen en maren en gewasspecifieke vereisten daar gelaten, gaat volgens Feije aan dit alles nog een conclusie vooraf. Dat is dat investeren in het verduurzamen van de kas loont. Oftewel: energiedoeken en andere kastechniek die het mogelijk maakt efficiënter om te springen met de warmte zijn kostbaar maar, nog vóórdat er wordt gedacht aan alternatieve energiebronnen, praktisch altijd interessant. “De komende tien jaar stijgt het ketelgas naar schatting van 23 cent/m3 naar 53 cent/m3. WKK gas gaat van 20 naar 46, en 1Mwh kost nu 75 euro en dan 105”, weet Feije. “Kun je procenten besparen met bijvoorbeeld een energiedoek, dan is dat dus, zeker met het oog op de wat langere termijn, al gauw interessant.”
Lukt het om een fossielvrij chrysanten te telen?
Een proef met aardbeien, waarin wordt gezocht naar het optimale lichtspectrum m.b.t. LED
Kritische noot
Vraagtekens zijn er wel degelijk, zo bleek uit het vraaggesprek met Sjaak van der Tak (voorzitter Glastuinbouw Nederland) en Michel Berkelmans (directeur Strategie, Kennis & Innovatie LNV). Een van de toehoorders vatte het samen in drie punten: is die radicale doelstelling van 0-emmissie realistisch; hoe duurzaam zijn de alternatieven en wat als het buitenland het niet zo nauw neemt met de hier intern geformuleerde doelstellingen? Wat dat betreft komen we te spreken over politiek, en dat werd, ten goede of ten kwade, vermeden.
Verschillende spectra bij paprika. De mini-afdelingen op de achtergrond zijn tevens een soort pre-proeven; in een later stadium wordt de proef grootschaliger opgezet
In een proef met alstroemeria wordt een geheel nieuwe teeltstrategie mét LED uitgeprobeerd
Sjaak van der Tak heeft deze week met minister Schouten gesproken over gewasbescherming. Daar zaten ook de staatssecretaris van infrastructuur en water, vier groentetelers en een sierteler bij. Schouten wil naar een chemie-vrije gewasbescherming en Van der Tak heeft, zo vertelt hij in deze video, namens de sector aan de orde gesteld dat men tijd nodig heeft om dat voor elkaar te krijgen. “We hebben correctiemiddelen nodig, een medicijnkast en ook een veel sneller toelatingsbeleid, opdat we indien nodig snel en adequaat kunnen reageren.”
In de Winterlichtkas staat een proef op met anthurium
Een proef met - overigens bijzonder smakelijke - bramen in de 'noppenfoliekas'
Bijtjes in de bramenkas
Jan Janse vertelt over de nieuwste komkommerproef
Kijkje in de zojuist opgeleverde all-electric kas. Een freesiaproef is nog in voorbereiding, een proeven met aardbei, potanthurium en gerbera staan inmiddels op
Bart Jongenelen van Delphy over het Nieuwe Telen in de glasaardbei
Arie de Gelder over de rozenproef met LED, 'een proef met een hoop mitsen en maren', maar ook daarom juist een interessante
Opgesplitst in groepen en allemaal in overalls gestoken, zwierven de deelnemers langs de proeven