Dr. Judith van de Mortel, lector Gezonde plant op een vitale en duurzame bodem bij HAS Hogeschool, heeft op 9 mei in Villa Flora in Venlo haar inaugurele rede gegeven. Dit deed ze op een bijzondere manier: alle genodigden gingen met een denkbeeldige tijdmachine vooruit naar het jaar 2030 waar ze Judith ontmoetten. Judith keek vervolgens terug naar het jaar 2019 en stelde dat ze hoopt dat de sector in de tussenliggende jaren bereikt heeft dat alle agrarische bodems in Nederland duurzaam beheerd worden door verschillende aanpakken te combineren. Om dit te illustreren schetste ze een beeld van hoe de agrarische onderneming er in 2030 uitziet. Met het lectoraat wil ze hieraan bijdragen.
“In 2030 werkt de agrarische ondernemer standaard met data gemeten door drones, sensoren en robots”, stelde Judith in haar rede. “Zo monitort hij zijn bodem en gewassen. Hij gebruikt mengteelten, gewasresten, compost, bodembedekking en groenbemester (vanggewassen) om het organische stofgehalte in de bodem optimaal te houden. Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen is sterk afgenomen. De veredelingssector heeft in 2030 veredelingsprogramma's opgezet die gericht zijn op het ontwikkelen van verbeterde rassen (de zogenaamde ‘flexibele gewassen’) die een verscheidenheid aan abiotische stressomstandigheden zoals droogte of overstroming kunnen verdragen.”
Judith gebruikte een schilderij van Bruce Ball en Tom Henry uit 2018 als leidraad bij haar verhaal. Het canvasdoek stelt een zijaanzicht van een bodemprofiel voor als het geleidelijk wordt uitgeput door verlies van voedingsstoffen door gassen en uitspoeling, verlies van opgeslagen water en het dunner worden van de bovengrond als gevolg van landbouwactiviteiten en klimaatverandering. Deze uitputting zie je van links naar rechts geleidelijk ontstaan.
Bijdrage lectoraat
In Judiths toekomstvisie zullen er ook op beleidsniveau belangrijke zaken veranderen de komende jaren. “Het pacht- en mestbeleid wordt aangepast en duurzaam bodembeheer wordt de spil van deze beleidsplannen. Natuurinclusieve kringloop- en precisielandbouw is in 2030 een feit op agrarische bedrijven. Deze bedrijven zijn toekomstbestendig, de biodiversiteit van het boerenland is verbeterd, de milieubelasting is verminderd en de belevingswaarde van het agrarisch landschap is vergroot.” Binnen het groene onderwijs op mbo- en hbo-instellingen vult duurzaam bodembeheer in 2030 een belangrijk deel van het curriculum. “Zo wordt de jonge generatie opgeleid met de juiste kennis op het gebied van duurzaam bodembeheer. Het lectoraat van HAS Hogeschool wil aan al deze ontwikkelingen een grote bijdrage leveren.”
Op naar 2050
Judith besloot haar rede met de mededeling dat ook in 2030 het werk nog niet klaar is. “We hebben richting 2050 nog wat te doen als het gaat om dit ook voort te zetten”, gaf ze aan. “Agrarische ondernemers moeten hun kennis blijven delen en niet bang zijn om te innoveren. Laten we dan vooral voortzetten waar we nu aan werken en de bodem lang laten leven.”
Financiële ondersteuning
Het lectoraat Gezonde plant op een vitale en duurzame bodem is gestart op 1 juli 2018 en wordt financieel ondersteund door Provincie Noord-Brabant, Waterschap Limburg en LLTB. Meer weten over het onderzoeksprogramma van het lectoraat van Judith van de Mortel? https://has.nl/nl/lectoraten/gezonde-plant-op-vitale-duurzame-bodem