Dr. Arbel is een gerenommeerd kasklimaatonderzoeker, die zijn aandacht vestigt op het verbeteren van de teeltomstandigheden en het optimaliseren van het energieverbruik. Hij is onlangs met pensioen gegaan na 43 jaar bij het Volcani Agricultural Research Institute in Israël, en laat een grote erfenis na. Hij heeft vele papers geschreven en patenten ontwikkeld, en daarnaast wordt hij ook gezien als de uitvinder van het DryGair-ontvochtigingssysteem.
Dr. Avraham Arbel geeft een presentatie in het Volcani Institute.
Dr. Arbel ontwikkelde DryGair tijdens zijn werk bij het Volcani Institute, waar hij onderzocht hoe klimaatomstandigheden de kasteelt beïnvloeden.
Wat bracht je ertoe om vochtigheid in kassen te onderzoeken?
"Destijds was vochtigheid niet iets waar telers veel over nadachten. Iedereen had het over het belang van de juiste temperatuur en hoe die te controleren. Men wist nog niet dat ook vochtigheid een invloed had op de groei van de planten en op het energieverbruik."
"Elk gewas heeft zijn ideale klimaatsetting. Het is dus belangrijk om dat te optimaliseren als je producten van de hoogste kwaliteit wilt telen", zegt dr. Arbel. "Een deel daarvan is het voorkomen van ziekten", voegt hij eraan toe. "Er zijn twee hoofdtypen onder de ziekten die in een kas voorkomen: ziekten die houden van vochtige omstandigheden en ziekten die zich ontwikkelen in droge omstandigheden."
"De meeste vochtgerelateerde ziektes en schimmels ontwikkelen zich bij een zeer hoge luchtvochtigheid of hebben vrij water nodig, wat ook een gevolg is van een hoge luchtvochtigheid. Onnodig te zeggen dat als je meeldauw in je kas hebt, de planten minder goed groeien en de kwaliteit van je product eronder zal lijden."
"Botrytis en andere meeldauw ontwikkelen zich snel. Bij hoge luchtvochtigheid hebben ze maar een paar uur nodig om zich te ontwikkelen. Ze kunnen zich dan door de kas verspreiden, zelfs als de luchtvochtigheid weer daalt", vervolgt dr. Arbel.
Is ontvochtigen nodig om meeldauwuitbraken te voorkomen? Is verwarmen niet genoeg?
"Temperatuur en vochtigheid zijn nauw met elkaar verbonden. Daarom proberen we beide te beheersen. We willen voorkomen dat het water in de kas condenseert en willen de planten zo droog mogelijk houden. Daarvoor moeten we de ideale relatieve vochtigheidsgraad en temperatuur bieden."
"Ziekten zijn niet het enige probleem voortkomend uit vochtigheid. Bij een te hoge luchtvochtigheid hebben planten moeite met transpireren. Dit betekent dat ze moeite hebben om voedingsstoffen te transporteren en af te breken, en daarom gaan ze veel langzamer groeien. Als de relatieve luchtvochtigheid lager is dan 100%, gaan ze water verplaatsen en actief worden."
De waterkringloop van de plant - opname via de wortels en afgifte via de bladeren
Welke invloed heeft verwarming en vochtigheidsbeheer op het totale energieverbruik van een kas?
Een van de grootste kostenposten in de glastuinbouw is energie. "Een groot deel van de energie die telers investeren, gaat naar verwarming. Het vermijden van warmteverlies is dus een belangrijk onderdeel van het verbeteren van de energie-efficiëntie", zegt dr. Arbel. "Over het algemeen verliezen kassen op twee manieren warmte. Ten eerste via de afdekking, wat dus kan worden verminderd door de isolatie te verbeteren."
"Ten tweede is er warmteverlies door middel van ventilatie. Dit is problematischer, omdat telers ventileren om vocht te elimineren. Maar als je ventileert, laat je warme lucht uit de kas ontsnappen en breng je koude lucht aan. Dan moet je dus opnieuw opwarmen. Dat is ongelooflijk inefficiënt."
Dr. Arbel voegt eraan toe dat ontvochtigen niet alleen draait om energie-efficiëntie. Het gaat ook om het bieden van de beste voorwaarden, te allen tijde.
"Op een vochtige nacht helpt ventileren misschien niet eens bij het verminderen van de luchtvochtigheid. Het is dus niet alleen inefficiënt, soms werkt het gewoon ook niet, waardoor telers botrytis-uitbraken krijgen. De enige oplossing is dan nog meer verwarmen, maar dat is ook schadelijk voor de planten. Om nog maar te zwijgen van het feit dat het ontzettend duur is."
Kunt u precies vertellen hoeveel energie men kan besparen door de kas te sluiten en 's nachts, of als het vochtig is buiten, ontvochtigers te gebruiken?
"Laten we een voorbeeld gebruiken. Stel dat een teler 's nachts 45 liter water per uur moet verwijderen om de ideale luchtvochtigheid te behouden - ongeveer 80% RV. We berekenden dat de teler met verwarming en ventilatie gemiddeld 75 kW zou moeten investeren om de kas weer op te warmen tot optimale temperaturen - rond de 18 °C. Met DryGair kunnen telers de kas volledig sluiten. Dat betekent dat ze absoluut geen ventilatie moeten gebruiken en dus geen warmte verliezen."
DryGair DG-12 in een kas
"DG-12 heeft bijvoorbeeld maar 10 kW nodig om 45 liter per uur af te voeren, onder dezelfde omstandigheden van 80% RV en 18 °C. Men bespaart dus al een behoorlijke hoeveelheid energie. Maar ook de elektriciteit die de DG-unit verbruikt, komt terug in de kas in de vorm van warmte. Dus in wezen is het een verschil van 85 kW."
"Door de kas gesloten te houden en met gebruik van gespreide thermische schermen is er meer isolatie, wat de energie-efficiëntie en groeiomstandigheden verder verbetert. Je houdt ook alle CO2 vast in de kas en vermindert aanzienlijk de behoefte aan gewasbeschermingsmiddelen tegen schimmels."
Dus hoe vat je het belang van kasklimaat- en vochtigheidsbeheer samen?
"Bij klimaatbeheer in de kas draait alles om het optimaliseren van de groei van de planten en het minimaliseren van de kosten. Toen we DryGair ontwikkelden, was dat het denkproces. Ik realiseerde me dat vochtigheid een groot probleem is voor telers. Aan de ene kant schaadt het de gewassen en aan de andere kant was er geen efficiënte manier om ermee om te gaan."
"We zijn begonnen door ons te concentreren op vochtigheid en energie. Maar we ontdekten in de loop van de tijd veel voordelen op verschillende gebieden. Het helpt de groei van de planten te stimuleren, het voorkomt ziektes en helpt telers zelfs om de arbeidsprotocollen te optimaliseren, door het mogelijk te maken om meteen aan het werk te gaan als de zon opkomt. Maar het belangrijkste is dat het een oplossing is die telers op economisch vlak echt helpt. Dat was altijd belangrijk voor ons."
DryGair Energies