In purschuim, diverse lijmen en kitten kunnen chemische stoffen voorkomen die diisocyanaten genoemd worden. Vanaf 24 augustus 2023 is er Europese wetgeving van kracht die een speciale training verplicht wanneer men werkt met producten waarin meer dan 0,1% diisocyanaten zitten, meldt Stigas.
Er zijn verschillenden soorten diisocyanaten waarvan de meest voorkomende tolueendiisocyanaat (TDI) of methyleen-difenyldiisocyanaat (MDI) is. Deze komen vrij wanneer de producten worden aangebracht en een reactie met elkaar aangaan. Bekende voorbeelden hiervan zijn PUR-schuim, PU-steenlijm, diverse soorten (EPDM) lijmen en kitten.
Risico’s
Door inademing of wanneer deze stoffen in contact komen met de huid, kan het menselijk afweersysteem overgevoelig reageren, wat kan leiden tot de ontwikkeling van allergieën en het veroorzaken van allergische reacties. Dit kan al voorkomen bij blootstelling aan kleine hoeveelheden. Aandoeningen die in verband worden gebracht met diisocyanaten zijn: longaandoeningen, benauwdheid, COPD, astma, eczeem en irritatie aan ogen en luchtwegen.
Europese wetgeving
Het is daarom vanuit Europese REACH-wetgeving verplicht om vanaf 24 augustus 2023 een speciale training gevolgd te hebben wanneer er wordt gewerkt met producten waarin meer dan 0,1% diisocyanaten zitten. Dit is terug vinden op het etiket of in het veiligheidsinformatieblad van het betreffende product onder rubriek 3.
Het doel van deze training is om medewerkers te beschermen tegen de risico’s van deze chemische stoffen. Leveranciers hebben hiervoor opleidingsmateriaal beschikbaar. Sinds 24 februari 2022 heeft de fabrikant de verplichting om deze aanvullende eisen op het etiket op te nemen. De opleiding moet elke 5 jaar herhaald worden.
Waarschuwingstekst op een etiket. Foto van Bouwend Nederland juni 2023.
Opleidingen
Er zijn diverse aanbieders van opleidingen. Via het platform www.safeusediisocynates.eu is een opleiding te volgen. Dit is een initiatief van de Europese organisaties in de industrie. Ook hebben verschillende producenten een eigen E-learning ontwikkeld. Wanneer er gekozen wordt voor een E-learning is het van belang dat er ook een mogelijkheid is voor het stellen van vragen aan een deskundige.
Wat moet ik nu doen als werkgever?
Inventariseer welke producten met diisocyanaten de medewerkers gebruiken. Dit staat op het etiket en het veiligheidsinformatieblad (rubriek 3). In het veiligheidsinformatieblad is aanvullende informatie opgenomen met betrekking tot opleiding.
Zitten er diiscoyanaten in het product dan moeten werknemers aantoonbaar opgeleid worden. De opleiding moet elke 5 jaar herhaald worden en wordt afgesloten met een kennistoets.
Daarnaast dient de stof opgenomen te worden in het gevaarlijke stoffenregister.
Alternatieve producten
Beter is het om te kijken of er een minder schadelijk alternatief product gebruikt kan worden waarin geen diisocyanaten zitten. Hiermee voorkomt men het nemen van aanvullende maatregelen.
Voorbeelden hiervan zijn polymeer kit of kant- en -klare (steen)lijm. Overleg met de leverancier over mogelijke alternatieven.
Bron: Stigas