Op 16 november is de nieuwe databank Nederlandse Namen van Plantenziekten officieel gelanceerd. Dit gebeurde tijdens een symposium van de Koninklijke Nederlandse Plantenziektekundige Vereniging (KNPV) ter gelegenheid van 100 Jaar Fytopathologisch onderzoek in Wageningen. Dankzij deze nieuwe databank is het mogelijk om nu gemakkelijk op te zoeken wat de Nederlandse naam van een plantenziekte is.
Figuur 1: Presentatie van de nieuwe databank Nederlandse Namen van Plantenziekten door Piet Vlaming tijdens het symposium van de Koninklijke Nederlandse Plantenziektekundige Vereniging (KNPV) ter gelegenheid van 100 Jaar Fytopathologisch onderzoek in Wageningen (foto: Betsie van Ojik Fotografie /KNPV).
Initiatiefnemer van de nieuwe databank is Piet Vlaming, secretaris van de KNPV. Samen met verschillende deskundigen op het gebied van entomologie, fytopathologie, bacteriologie, virologie en nematologie en het bedrijf Agro4all, is door hem gewerkt aan het opzetten van een betrouwbaar zoeksysteem. Op 16 november bood Vlaming namens de KNPV alle deelnemers op het symposium symbolisch de toegang aan tot deze nieuwe openbare databank met Nederlandse namen van plantenziekten.
Figuur 2: Agressief snot: een plantenziekte bij hyacinten, veroorzaakt door de bacterie Dickeya solani, waarbij slijm uit de aangetaste bloembollen druipt tijdens bewaring. Foto: WUR
Zoeksysteem plantenziektenamen
Iedere in Nederland voorkomende aantaster (insect, schimmel, bacterie, aaltje of virus) heeft een unieke wetenschappelijke naam en vaak ook een unieke Nederlandse naam. Maar dit gaat niet op voor namen van de plantenziekten, die door deze aantasters veroorzaakt worden. Een ziektenaam is meestal gebaseerd op de zichtbare symptomen en is niet uniek voor een bepaalde aantaster. Een ziektenaam kan bij dezelfde aantaster in verschillende gewassen verschillend zijn. Het kan ook voorkomen dat voor verschillende aantasters de ziektenaam hetzelfde is. Er zijn bijvoorbeeld tientallen veroorzakers van ‘bladvlekkenziekte’.
Figuur 3: De ziekte Grauwe schimmel bij aardbei, veroorzaakt door de schimmel Botrytis cinerea (Nederlandse schimmelnaam: Tuinknolkelkje). Bron: KNPV.
Om duidelijkheid te verschaffen over alle in omloop zijnde namen van plantenziekten en de daarbij behorende aantasters heeft de KNPV de databank Nederlandse Namen van Plantenziekten opgezet. Er staan momenteel meer dan 1700 aantasters in het systeem. De informatie wordt regelmatig bijgewerkt om de site up-to-date te houden.
Figuur 4: QR code naar de nieuwe databank Nederlandse Namen van Plantenziekten (NNPZ).
Bijzondere namen
Vooral voor de communicatie buiten de wetenschappelijke wereld is het geven van een Nederlandse naam aan een ziekte of plaag van belang. Schorsbrand, een schimmel in de Douglasspar, is makkelijker uit te spreken dan Allantophomopsiella pseudotsugae. Biologen zijn vaak wat poëtischer in het geven van namen dan plantenziektekundigen. Zo noemen de biologen Botrytis cinerea: Tuinknolkelkje, terwijl de ziektenaam Grauwe schimmel is. Maar ook de plantenziektekundigen hebben de Nederlandse taal verrijkt met woorden als voetrot, zwartbenigheid, krulziekte, komkommerbont, aardappelmoeheid, variabele driehoekbladroller, witsnot, aardbeiknotshaarluis, tabaksratelvirus, tomatenbronsvlekkenziekte etc.
De databank is openbaar en kan hier zonder inlog gebruikt worden.
Bron: KNPV