In mei werd de Leidse marathon afgelast in verband met de hitte. De ambulances en ziekenhuizen konden de toestroom van onwel geworden hardlopers niet meer aan. Wat maakt dat warm te heet wordt? En hoe bescherm je medewerkers tegen oververhitting? Glastuinbouw Nederland geeft antwoord op deze vragen.
Zo heel erg warm was het niet op die 12e mei in Leiden. De maximumtemperatuur liep op tot 24⁰ Celsius, we hebben de laatste zomers wel hogere temperaturen meegemaakt. Maar het is altijd de combinatie van factoren. Reacties onder de nieuwsberichten noemden: 'Geen zuchtje wind', 'een brandende zon', 'een missend waterpunt' en 'waren ze wel voldoende getraind?'
Wat bepaalt of warm te heet wordt?
Die reacties zaten behoorlijk goed. De belangrijkste factoren bij oververhitting zijn:
- hoge temperatuur;
- zware fysieke inspanning;
- stralingswarmte (zon!);
- (te) warme kleding
- lage windsnelheid (of mechanische luchtverplaatsing);
- en onvoldoende aanvullen van vocht.
Daarnaast zijn er persoonlijke factoren die meespelen. Sommige mensen kunnen beter tegen de hitte dan anderen. Conditie speelt een rol, overgewicht en hoge bloeddruk ook. Daarnaast zijn er medicijnen die zorgen dat iemand minder goed met de hitte om kan gaan, net zoals zwangerschap en bepaalde ziekten.
Mogen we nog werken?
In het Arbobesluit staat: "De temperatuur op de werkplek mag geen schade aan de gezondheid aanbrengen." Bij welke omstandigheden dat precies het geval is, laat de wetgever over aan de werkgevers en werknemers. En dat is niet eenvoudig. Om een indicatie te krijgen, kun je wel gebruik maken van een klimaat app die TNO ontwikkeld heeft in opdracht van de FNV. De app geeft aan na hoeveel tijd je pauze moet nemen. Het advies geldt voor de weercondities die het dichtstbijzijnde KNMI-meetstation aangeeft, voor de kleding die je draagt en voor het werk dat je doet. En heel prettig, de app is ook toepasbaar in de kas.
Overigens staat in de CAO dat een tropenrooster met instemming van de meerderheid van het personeel kan worden afgesproken.
Werk slim
Ondertussen blijft het belangrijk om het werk zo in te richten dat de hittebelasting zo laag mogelijk is. De bekende maatregelen zijn: Probeer het zware werk in de ochtendkoelte in te plannen, kijk of er schaduw gemaakt kan worden, zorg voor een koele pauzeplek, pauzeer vaker, drink extra water, ga na of koelere kleding mogelijk is, blijf de huid bedekken tegen de zon (koeler en beter tegen verbranding), zorg zo mogelijk voor ventilatie en maak eventueel gebruik van koelvesten.
Suikerrietplantages
Een recente studie op suikerrietplantages toont aan dat het beter is vanaf de start van de werkdag regelmatig korte pauzes op een koele(re) plek te nemen dan eerst zoveel mogelijk uren te werken om vervolgens op de heetste uren van de dag te stoppen. Bij kortere pauzes vanaf de start van de werkdag, koelt de kerntemperatuur van het lichaam telkens een beetje af, ook al is het nog niet zo warm. Op de plantages waren veel minder gevallen van oververhitting (helaas niet nul). En wat voor de plantagehouders wel prettig was: ondanks de vele pauzes (en dus minder werkuren) ging de productiviteit omhoog.
Let op elkaar
Het is altijd belangrijk een beetje op elkaar te letten, maar bij warm weer helemaal. Als je merkt dat een medewerker minder goed uit zijn woorden komt of duizelig wordt, dan is het tijd om te pauzeren. Andere rode vlaggen zijn hartkloppingen, vochtophoping in armen en benen, vermoeidheid, slapte en verlies aan concentratie. Bijzonder is dat bij oververhitting zowel overmatig zweten als helemaal niet meer zweten op kan treden. Het hoofd kan ook heel rood of helemaal bleek worden. Bij bewusteloosheid en coma moeten vanzelfsprekend de hulpdiensten worden gebeld. Als je het rijtje van mogelijk effecten van oververhitting bekijkt, dan snap je dat de kans op ongevallen ook toeneemt.
Folder en informatiekaart
Glastuinbouw Nederland heeft voor werkgevers een folder met tips gemaakt over werken in de hitte. Zij hebben ook samen met Stigas en de bonden duidelijke infokaarten voor werknemers gemaakt. Hierop staat met veel plaatjes waar mensen zelf op kunnen letten bij hitte. De folders zijn in meerdere talen gratis te downloaden.
En dus?
Het weer kunnen we niet veranderen. Een marathon kunnen we aflassen, maar dat doen we liever niet met het werk. Laten we daarom met zijn allen zoveel mogelijk maatregelen nemen om oververhitting te voorkomen. En belangrijk: let een beetje op elkaar.
Meer weten:
- Werken bij warm weer | Stigas
- Arbeidsomstandigheden: temperatuur en werk | Arbeidsomstandigheden Rijksoverheid.nl
- App FNV Werkklimaat - FNV
- Bekijk hier de folder van Glastuinbouw Nederland.
Bron: Glastuinbouw Nederland