"Dit is de situatie die ik vaak tegenkom: een teler heeft een klimaatsysteem, maar hij krijgt niet de optimale resultaten. Dus zoeken ze een ander systeem om toe te voegen aan hun teelt met de bedoeling betere resultaten te krijgen. Maar als je niet de juiste balans vindt tussen deze systemen haal je er niet het maximale uit en kun je zelfs tegen problemen aanlopen," vertelt Vincent Kickert van ARC Technology. Als klimaatspecialist helpt Vincent bij het ontwikkelen van nieuwe systemen en teeltprojecten. Maar daarnaast helpt hij telers die niet de resultaten krijgen waar ze naar op zoek waren. "Het gaat vaak niet om de verkeerde systemen. Het is vaker zo dat er geen harmonie is tussen de elementen die zouden moeten samenwerken. Het belang van luchtbeweging wordt vaak onderschat."
Vincent Kickert aan het werk in een kas
Luchtbeweging
Waarom is een goede luchtbeweging zo belangrijk? "Lucht verplaatst zich naar boven. In een kas verdampt de plant vocht in de lucht. De lucht wordt niet alleen vochtiger, maar ook kouder en zwaarder en er wordt een microklimaat opgebouwd. Vanuit dit microklimaat neemt de lucht vervolgens warmte op en beweegt omhoog," legt Vincent uit. "Hoe meer luchtbeweging er door het gewas wordt geforceerd, hoe meer ook de verdamping wordt gestimuleerd. Als de luchtbeweging goed is, gaat de lucht door het gewas, over de bladeren en brengt CO₂ naar de bladeren, wat de groei stimuleert. Het resultaat: een sneller groeiend gewas met betere resultaten."
Maar wat gebeurt er als de luchtbeweging niet goed gebeurt? "Als de luchtbeweging niet homogeen is, krijgt de ene plant meer lucht dan de andere plant in de kas. Dan krijg je onregelmatigheden in het gewas. Alles moet gelijkmatig en in balans zijn om het optimale resultaat uit je systemen en gewas te halen."
Twee verschillende variëteiten in hetzelfde klimaat. "Zien en begrijpen waarom het ene ras overleeft en het andere niet, is waar een teeltspecialist en klimaatspecialist samen de verbinding moeten vinden," zegt Vincent.
Actieve luchtbeweging door een gewas zorgt voor verschillen in activiteit en verdamping. Meer verdamping resulteert in koudere planten en geeft dus snel inzicht in hoe een gewas er zelfs in een kas uitziet.
Vincent loopt er nog steeds tegenaan dat telers geen rekening houden met het effect dat één verschillende component kan hebben op het klimaat. "Meer licht betekent verschillende waarden. Verschillende CO2-niveaus betekenen verschillende waarden. Daar moet je dus ook rekening mee houden als je een nieuwe klimaatcomponent toevoegt aan je teelt. Hoeveel afwijking in het klimaat zal het geven en werken de verschillende systemen in harmonie?"
Vincent werkte bijvoorbeeld met een teler die aan de ene kant van de kas een koelere kant had en aan de andere kant een ontvochtiger. "Aan de ene kant wordt er koude en vochtige lucht op het gewas geblazen. Aan de andere kant krijgt het gewas warme en droge lucht. Zulke tegenstrijdige componenten maken het moeilijk om goede resultaten te behalen. Het toevoegen van een nieuw klimaatsysteem lijkt misschien een verbetering van je teelt. Maar als de verschillende componenten niet goed op elkaar zijn afgestemd, kan het zelfs tot een terugslag leiden."
"Net als een 'plat' gewas als sla heeft ook een tomaat zijn temperaturen. Waar het aan de onderkant zichtbaar kouder is (ook door actieve koeling die aan de onderkant wordt ingeblazen), is er een gradiënt over het gewas te vinden. De verticale gradiënt is zelden het grootste probleem, maar de gradiënt tussen voor en achter vormt vaker een ongelijke groeisnelheid. Planten die structureel kouder zijn zullen achterop raken of de warmere plant wordt te warm en stopt vanwege stress. Het gelijktrekken van het klimaat vereist meerdere componenten die in harmonie samenwerken," legt Vincent uit.
Basilicum in een vertical farm. "Als het klimaat uit balans is, kunnen er meerdere problemen tegelijk optreden. Op de foto kun je guttatie van de plant/het blad zien: opbolling van het blad ter bescherming tegen uitdroging en uitholling van het blad om inkomend licht te verminderen en verhoogde verdamping. Drie verschillende problemen, allemaal het gevolg van een onbalans in het klimaat en luchtbeweging die niet is afgestemd om de plant op de juiste momenten te ondersteunen."
Verschillende klimaten, verschillende uitdagingen
In dergelijke situaties zijn specialisten zoals Vincent beschikbaar om ondersteuning te bieden. Maar dat is geen gemakkelijke taak. Vincent werkt wereldwijd met telers die te maken hebben met zeer verschillende situaties en klimaten. "In Nederland wordt 30 graden Celsius beschouwd als een hittegolf. Dezelfde temperatuur wordt in de Australische zomers absoluut niet als hittegolf beschouwd. Je moet dus weten hoe je je technieken moet aanpassen aan elke individuele situatie. Zelfs als de kas correct is gebouwd en de juiste onderdelen erin zitten, moeten ze nog steeds in harmonie samenwerken om de juiste resultaten te krijgen voor jouw kweeksituatie. Er is geen pasklare klimaatoplossing waar alle telers gebruik van kunnen maken."
Daarom roept Vincent de sector op om niet terug te deinzen voor het inschakelen van specialisten voor een frisse blik van buitenaf. "Vaak proberen bedrijven alles zelf te doen. Maar het is geen schande om een derde partij of specialist aan boord te halen om ervoor te zorgen dat je teelt geoptimaliseerd wordt. Daar zijn wij voor."
Voor meer informatie:
ARC Technology
www.arc-technology.nl