De nieuwe regering blijft vasthouden aan de ingezette koers voor de glastuinbouw in Nederland. Het Convenant energietransitie glastuinbouw 2022-2030 blijft voor het kabinet leidend. Dat neemt niet weg dat het kabinet wel extra maatregelen invoert, en ook komend voorjaar weer mogelijk weer nieuwe maatregelen dreigen. Ondanks dat onderzoek uitwijst dat die maatregelen niet nodig zijn om de CO2-doelen die gesteld zijn te halen.
Het gaat om onderzoek van onderzoeksbureaus Berenschot en Kalavasta. Het onderzoek is bij de Miljoenennota opgenomen. Het toont aan dat het behalen van het in het convenant afgesproken klimaatdoel voor 2030 met de heffing van het CO2-sectorsysteem én de fiscale maatregelen van de overheid is geborgd, zo benadrukt Glastuinbouw Nederland in een reactie na Prinsjesdag. Bij elkaar opgeteld − de heffing van het CO2-sectorsysteem én de energiebelasting − gaat het dan om een heffing van €98 per ton CO2-emissie.
Mocht het kabinet besluiten tot weer extra energiemaatregelen, zoals opname van de glastuinbouw in het Europese handelssysteem voor CO2-emissierechten (ETS-2) en invoering van de groen gas bijmengverplichting, dan loopt het totaal aan heffingen volgens Berenschot op tot ongeveer €200 euro per ton CO2-emissie. Dat is ruim €100 per ton méér dan de €98 per ton CO2-emissie, die volgens het onderzoek van Berenschot volstaat om het doel te halen.
40 euro per ton CO2-emissie
"Overbodige heffingen dus, die het investeringsvermogen van Nederlandse glastuinbouwondernemers verkleinen, de energietransitie in de weg zitten en een doel op zich lijken te zijn in plaats van een middel om te verduurzamen", reageert voorzitter Adri Bom-Lemstra namens Glastuinbouw Nederland. "Het Rijk overweegt weliswaar een heffing vanuit ETS-2 aan telers te compenseren, maar we moeten nog maar afwachten of zo'n regeling goed uitpakt. De Berenschotstudie laat in elk geval duidelijk zien dat een opeenstapeling van maatregelen absoluut te ver gaat."
De onderzoekers adviseren de heffingshoogte elke twee jaar te evalueren. 15 euro per ton CO2 in 2030 zou moeten volstaan om het emissiedoel te halen. Wel wijzen de onderzoekers op onzekerheden. De onderzoekers hebben geprobeerd de onzekerheden, waaronder netcongestie, in een gevoeligheidsanalyse zichtbaar te maken. Uit deze analyse blijkt dat de tariefhoogte afhankelijk van de omstandigheden in de uiterste gevallen ongeveer 40 euro/ton CO2 hoger of lager zou moeten zijn.
Met het Berenschot-rapport in de hand, hoopt Glastuinbouw Nederland dat uitstel tot afstel leidt.
Vinger aan de pols
De tariefstudie die recent is gepubliceerd is vorig jaar, nadat de Tweede Kamer instemde met de belastingwet inclusief een langere afbouw van het verlaagd tuinbouwtarief voor de glastuinbouw, al genoemd als nieuwe deadline om in de gaten te houden. De tariefstudie voor de CO2-heffing staat genoemd in het destijds aangenomen amendement. In een ander amendement is ook een weegmoment voor vorig jaar genomen WKK-maatregel opgenomen.
"Het weegmoment is belangrijk om bedragen naar de sector terug te laten vloeien als blijkt dat de opbrengsten uit de maatregelen toch te hoog zijn voor het behalen van het afgesproken emissiedoel", legde Jesse Schevel van Glastuinbouw Nederland vorig najaar al uit. Het doel staat op 4,3 megaton in 2030. In 2040 heeft de glastuinbouw zichzelf ten doel gesteld als eerste sector in Nederland klimaatneutraal te zijn.
Het weegmoment is voor de politiek ook een manier om 'vinger aan de pols' te houden bij de sector die zelf ook nadrukkelijk verduurzamingsambities heeft. Het kabinet helpt daarbij ook door subsidies uit te trekken. "Zonder fiscale maatregelen zouden die financiële lusten in de vorm van subsidies voor verduurzaming er ook niet komen", benadrukte de lobbyist.