Jan Menting, scheidend voorzitter van de Raad van Commissarissen (RvC), gelooft in de toekomst van de bloembollensector maar signaleert tegelijkertijd dat verdere verduurzaming en transparantie noodzakelijk zijn: de maatschappelijke druk op de sector neemt sterk toe. In een tweegesprek met Leo van Leeuwen, Directeur CNB, vertelt hij: "We moeten onze eigen feiten op orde krijgen: inzichtelijk maken wat we aan verduurzaming gedaan hebben, wat we (nog gaan) doen, en wat de effecten daarvan zijn op onze omgeving." Beide heren zijn er stellig van overtuigd dat ketensamenwerking hiervoor voorwaardelijk is. Het bestuur en de RvC stellen daarom voor om een deel van de restitutieruimte dit jaar te investeren in concrete projecten die, onder regie van de KAVB en Anthos, de toekomst van de bollensector veiligstellen. Jan: "CNB heeft de kennis in huis om mee te denken over de noodzakelijke veranderingen en de positie in de markt om deze aan te jagen en te faciliteren, ook financieel. Leo: " We zijn het aan de sector verplicht om op deze manier onze bijdrage te leveren."
Jan Menting neemt op 10 oktober afscheid van de RvC van CNB. Hij is twaalf jaar lid geweest van de RvC, waarvan zes jaar als voorzitter. Een periode waarop hij met plezier terugkijkt. Jan: "Ons vak triggert altijd, aan uitdagingen geen gebrek. Ik heb het leuk én interessant gevonden om als toezichthouder de strategie van CNB mede te kunnen bepalen, in het belang van de leden en de toekomst van de sector." Terugkijkend springen er voor Jan tijdens zijn bestuursperiode drie momenten uit: de totstandkoming van BVS, de investeringen in CNB Bovenkarspel en Corona. Jan: "Het is niet toevallig dat ze betrekking hebben op verschillende CNB-diensten: bemiddeling voor kwekers die via BVS samenwerken, koelen & preparen en teeltadvies (Bovenkarspel) en financiële zekerheid (Corona). Dit benadrukt voor mij dat CNB een onmisbare, onafhankelijke partij in de sector is die zich op verschillende vlakken blijft ontwikkelen en waarde toevoegt: van eerlijke prijsvorming tot markt- en kwaliteitskennis en financiële zekerheid en stabiliteit. Een gesprek met CNB gaat altijd verder dan alleen de transactie." Leo reageert: "Die meerwaarde kunnen we alleen leveren dankzij het vertrouwen dat onze bemiddelaars van het vak en de markt krijgen en door onze kennis over teelt en bewaring van bloembollen. Zonder vertrouwen in onze mensen, is onze kennis van geen enkel belang."
Stevige basis, maar grote noodzaak voor verandering
Uit de coronacrisis, waarin de afzet zich na een korte dip bijzonder snel herstelde, kan geleerd worden dat consumenten wereldwijd bolbloemen nog altijd enorm waarderen. Deze stabiele consumentenvraag is een belangrijke pijler onder de sector die volgens Jan en Leo echter niet garant staat voor een zekere toekomst. Leo: "We worden als sector beoordeeld op het effect dat we hebben op het milieu en op onze directe omgeving. Voeg daaraan toe dat ruimte en arbeid schaars zijn en het is duidelijk dat we ons moeten blijven aanpassen om onze 'license to produce' te behouden. Hoe positief consumenten ook zijn (nu nog), zij beslissen op dit moment niet alleen over onze toekomst." Jan vult aan: "Het is aan ons om nog meer te verduurzamen én daarover transparant te zijn naar onze stakeholders. We zullen veel beter inzichtelijk moeten maken wat we aan verduurzaming gedaan hebben, wat we (nog gaan) doen, en wat de effecten daarvan zijn op de omgeving. Certificering is hiervoor belangrijk. Niet als doel op zich maar als middel om transparant te zijn en verantwoording af te leggen over onze ambitie en resultaten. Ondernemers die serieus door willen, moeten dit op orde hebben."
Scala aan onderwerpen
Openheid en transparantie zijn voorwaardelijk. Op inhoud moeten verbeterstappen gezet worden in het gebruik van de bodem, gewasbescherming, water, en energie, en in het vergroten van de biodiversiteit en de innovatie op arbeid (robotisering, AI). De weg ernaartoe verloopt langs ketensamenwerking: iedere ketenpartij moet zijn eigen verantwoordelijkheid nemen én bereid zijn om over de grenzen van het eigen bedrijf mee te denken en samen te werken. Jan: "Ik heb de ketensamenwerking in de laatste jaren zien groeien. Dat is goed, we hebben elkaar nodig. Neem als voorbeeld de veredeling van nieuwe soorten. De veredeling zou nog meer moeten inzetten op de weerbaarheid van nieuwe soorten tegen de elementen. De KAVB kan dan op haar beurt investeren in een rassenlijst waarop - naar voorbeeld van de aardappelsector – alleen op weerbaarheid geteste rassen staan. CNB kan helpen om de goedgekeurde rassen in de markt te zetten, en op zijn minst vragen te stellen bij de verkoop van rassen die minder resistent zijn. De broeiers en de handel moeten zich op hun beurt hard maken voor goede afzetmogelijkheden van deze rassen, met een gezond rendement. We zijn er met zijn allen verantwoordelijk voor dat iedereen in de keten een eerlijke boterham kan verdienen en kan blijven investeren in de toekomst. Ook is het aan ons allen om ervoor te zorgen dat consumenten onze producten niet alleen als goed en mooi, maar ook als duurzaam gaan ervaren." Leo vult aan: "Daarbij hoort ook dat we elkaar durven aanspreken op gedrag dat hier niet aan bijdraagt en dat we elkaar bovenal onvermoeibaar blijven inspireren met goede voorbeelden en nieuwe kennis. De KAVB en Anthos hebben de handschoen opgepakt en gaan op de bovengenoemde thema's nauw samenwerken. Als CNB ondersteunen we dit initiatief van harte met denk- en daadkracht."
De KAVB en Anthos hebben inmiddels met ondersteuning van CNB één gezamenlijk sectorstatement opgesteld en werken aan de formulering van concrete, gezamenlijke doelstellingen voor onze sector. Vandaaruit zijn en worden er projecten gestart die onder regie van de genoemde belangenbehartigers de verduurzaming versnellen en de sectorpositionering verbeteren. Daar waar het zinvol is wordt er ook samengewerkt met stakeholders. Jan: "Het is voor de RvC vanzelfsprekend dat CNB hieraan actief bij blijft dragen. CNB heeft de kennis in huis om mee te denken over de noodzakelijke veranderingen en de positie in de markt om deze aan te jagen en te faciliteren, ook financieel." Er zijn volgens Jan en Leo te veel bruikbare ideeën die door gebrek aan tijd en geld niet van de grond komen. Leo: "Met een collectieve bijdrage kunnen we nuttige vooruitgang boeken. Ik denk bijvoorbeeld aan het in samenwerking met de waterschappen ontwikkelen en inzetten van een instrumentarium om zelf de waterkwaliteit van bollenpercelen te meten en te monitoren. Zodat we als sector beter weten welke impact we op de waterkwaliteit hebben en wat we kunnen doen om de waterkwaliteit te helpen verbeteren." Jan besluit: "Alle ideeën voor dit soort concrete projecten zijn uiteraard welkom. Ik roep alle CNB-leden dan ook op om actief samen te blijven werken: in de keten, maar ook met stakeholders in onze directe omgeving. Want, duurzame bolbloemen telen we uiteindelijk samen."
Bron: CNB