CO2 wordt naar de toekomst toe schaarser én prijziger, mede omdat de ketel en de WKK minder gaan draaien. Dit betekent dat telers andere CO2-bronnen moeten aanboren. Maarten Vliex van Botany ziet onder meer potentie in technieken om CO2 af te vangen uit bijvoorbeeld houtstookinstallaties en uit de buitenlucht. Daarnaast zullen telers efficiënter moeten omgaan met CO2, zo gaf hij onlangs aan tijdens het EnergiekEvent Zuidoost-Nederland. Onder meer het knijpen van de luchtramen - om zo CO2-verlies te beperken - kan hierbij helpen.
Maarten Vliex, directeur van onderzoeksinstelling Botany in Meterik, is er heel duidelijk over: het realiseren van een continue, toekomstbestendige en betaalbare CO2-voorziening is de grootste uitdaging waar de glastuinbouw voor staat. "CO2 was jarenlang in voldoende mate en tegen lage kosten beschikbaar, via de ketel en de WKK", zegt hij. "Naar de toekomst toe zullen de ketel en de WKK echter minder worden ingezet. Door de opmars van groene energie wordt het minder rendabel om de WKK te laten draaien; deze zal alleen nog worden aangezet op momenten dat er veel vraag is naar elektriciteit. Daar komt bij dat de prijs van vloeibare CO2 gaat stijgen. Het aanbod loopt namelijk terug. Dit komt onder meer doordat Yara - een belangrijke leverancier van vloeibare CO2- gaat elektrificeren. En hofleverancier Shell gaat CO2 opslaan onder de Noordzee, waardoor er ook minder beschikbaar is voor de glastuinbouw."
Zoektocht naar alternatieve bronnen
Voor sommige tuinbouwbedrijven is de beschikbaarheid van CO2 nu al een issue, maar Vliex verwacht dat dit binnen vijf jaar een breed probleem zal zijn binnen de glastuinbouw. De hamvraag is nu: hoe dit op te lossen? "Enerzijds moet worden gezocht naar alternatieve CO2-bronnen", geeft hij aan. "De CO2 die in de toekomst nog wordt opgewekt via de WKK kun je opslaan. Andere alternatieve bronnen zijn onder meer het winnen van CO2 uit de buitenlucht, om deze vervolgens te comprimeren. Dit doet bijvoorbeeld een partij als Skytree. Het idee is goed, maar deze techniek is op dit moment nog niet rendabel."
Vliex ziet ook mogelijkheden in het afvangen van CO2 uit de rookgassen van houtstookinstallaties of andere gasbronnen. Dit kan mechanisch en chemisch. "Maar ook deze techniek is nog niet geheel betaalbaar en praktijkrijp. Meer onderzoek is nodig."
Efficiëntere inzet
Daarnaast zullen telers volgens Vliex meer moeten inzetten op efficiënte CO2-dosering, om zo CO2 en kosten te besparen. "Onderzoek heeft aangetoond dat het knijpen van de luchtramen op bepaalde momenten hierbij kan helpen; dan gaat immers minder CO2 verloren. Dit kan echter alleen in het voor- en najaar; in de zomer loopt de kastemperatuur te hoog op wanneer je de luchtramen gaat knijpen."
Lokale CO2-voorzieningen
Naast de genoemde oplossingsrichtingen, zullen er lokale CO2-voorzieningen moeten komen, bepleit Vliex. "Zelfs wanneer je CO2 uit de buitenlucht weet te halen, kiest voor opslag van CO2 uit de ketel of WKK en inzet op besparing, zal een aanvullende bron nodig zijn. Denk dan bijvoorbeeld aan CO2 die vrijkomt bij verbrandings- of vergistingsactiviteiten in de omgeving."
Samenvattend liggen er volgens Vliex zeker kansen voor alternatieve CO2-voorzieningen, maar zijn er ook nog de nodige uitdagingen te tackelen. "Ik ben er echter van overtuigd dat de gastuinbouw voldoende krachtig en innovatief is om dit probleem te kunnen oplossen. Dat hebben we als sector al vaker laten zien en gaat ons ook nu lukken. Het belangrijkste is dat telers zich realiseren dat actie geboden is op dit vlak. Alternatieve bronnen en een efficiëntere inzet gaan hand in hand."
Bron: Kas als Energiebron