Ooit waren er meer dan duizend rozentelers in Nederland. Nu zijn het er minder dan twintig. Hoe maak je een rozenbedrijf in Nederland toekomstbestendig? "Het komt neer op schaalgrootte en een exclusief assortiment", aldus Arie van den Berg van Berg RoseS in Delfgauw. "Dat heeft voor ons tot nu toe altijd gewerkt."
Voor Berg Roses werkt schaalvergroting in combinatie met een exclusief assortiment goed. Daarbij heeft Berg RoseS voor zichzelf een unieke positie verworven: er is een locatie in Delfgauw, en ook een locatie in Kenia. En er was heel lang een bedrijf in China, waar Arie als aandeelhouder nog steeds bij betrokken is. In Colombia is recent een project gestart. Kortom, Berg RoseS is een teler gevestigd in Nederland, en tegelijkertijd actief op bijna alle continenten.
"Veel telers zitten of alleen in Nederland, of alleen in het buitenland", legt Arie uit. "Wij hadden de positie dat we zowel vanuit Nederland als vanuit het buitenland konden produceren. Dat is complex, maar we kregen het voor elkaar. Dat betekent dat je nu ook meekijkt in al die markten, en meer knoppen hebt om aan te draaien."
Exclusieve soorten
Rozen zijn wereldwijd de meest geteelde snijbloem. "Het is één van de meest iconische bloemen ter wereld en ze leveren een goede prijs per kilogram op, zodat luchtvracht rendabel wordt", schetst Arie de internationale rozenmarkt. "Dat betekent dat je veel telers ziet rond de evenaar, want daar zijn de kosten voor arbeid en energie relatief laag, terwijl je toch over heel de wereld kunt afzetten. Daar zitten ook de grootste telers, met honderden tot wel meer dan 1000 hectare rozen en andere snijbloemen en soms wel meer dan 300 miljoen dollar omzet."
Hoe kun je daar in Nederland tegen aan concurreren? "Ja, we zien al decennialang arbeid en energie als grote uitdagingen, en tegelijkertijd de groeiende impact van technologie en verduurzaming op het productieproces", aldus Arie. "Je kunt je in Nederland differentiëren met exclusieve soorten van hoge kwaliteit, die op de meest duurzame manier geteeld worden."
Relevant en rendabel
"We hebben altijd de focus op de toekomst", gaat Arie verder. "We hebben op tijd de juiste investeringen gedaan, denk ik. Of het nu gaat om het openen van bedrijven in Kenia of China, de schaalvergroting van het bedrijf in Nederland of de investering in vergaande verduurzaming zoals full LED en het aansluiten op aardwarmte, het zorgt ervoor dat we relevant en rendabel blijven. Elke stap was overzichtelijk, zodat je ook niet teveel onnodig risico nam."
Automatisering en verduurzaming
"Ook in de automatisering zie ik een aantal kleine stappen die we kunnen zetten. Er zijn telers over de kop gegaan omdat ze in één keer een compleet geautomatiseerd teeltsysteem probeerden te implementeren. Volgens mij gaan we steeds meer automatiseren, maar zeker in het begin vooral om het werk voor de mensen lichter en makkelijker te maken."
"Je ziet het ook aan de investering die we in full LED hebben gedaan", aldus Arie. "We moesten echt opnieuw leren telen. Elk soort roos reageert weer anders op LED. Maar we besparen enorm op energie. Met rozen maak je een grote omzet, maar heb je ook grote kosten. Als je door middel van LED kunt verduurzamen en de kostprijs per roos kunt drukken, maak je stappen."
High end, low footprint
Arbeid en energie lijken ook de komende jaren de uitdagingen waar rozentelers in Nederland mee moeten omgaan. "Maar er is in de hele keten nog veel winst te behalen", geeft Arie aan. "De logistiek kan slimmer, door de tijd van transport en handling te verkorten, bijvoorbeeld. Maar ook aan de marketing en verkoop kant is er nog genoeg te doen; verdere samenwerking tussen telers, in combinatie met de veiling kan voor een sterkere marktpositie zorgen. Met exclusieve soorten die high end zijn en tegelijkertijd een low footprint hebben, blijf je dan heel interessant voor bloemisten en groothandel."
"Als je vervolgens het verhaal van de high end en low footprint ook nog goed weet te vertellen aan de consument, dan kunnen we vanuit Nederland absoluut een interessante marktpositie behouden voor Europa", aldus Arie. "Daarin kan Royal FloraHolland een rol spelen, door bijvoorbeeld een veilige haven voor bloemen met een duurzaamheidkeurmerk te worden. Be good, and tell it."
De toekomst van de Nederlandse roos
"Ik denk dat er over tien jaar in Nederland zeker nog rozen geteeld worden, al zal het relatieve aandeel vanuit Nederland blijven krimpen ten opzichte van de totale markt", besluit Arie. "Het is nu ook nog een lastige teelt om een bedrijf in te verkopen of over te dragen; je ziet dat succes vaak afhankelijker is van de ondernemer dan van de onderneming. Dat is een slag die veel bedrijven nog moeten maken. In Nederland heb je nog echt telers, in het buitenland zie je vaak bedrijven met investeerders die in rozen gewoon één van de producten zien waarin het goed investeren is. Daarin kunnen we echt nog wel verschil maken."
Arie van den Berg kwam in 1992 van school en ging het bedrijf van zijn vader in. Al sinds 1900 werd er geteeld in de familie. Arie nam als vierde generatie in 2007 het bedrijf over van zijn vader Matthijs en oom Martien en heeft het bedrijf uitgebouwd tot de multinational dat het nu is.
In 1975 is de kwekerij van familie Van den Berg overgestapt op rozen. In Nederland wordt geteeld in een hoogwaardige kas op zestien hectare. Ook heeft het bedrijf een locatie in Kenia van 55 hectare en is het een locatie in Colombia gestart, waarbij met een chrysantenteler wordt samengewerkt op het gebied van de logistiek naar Europa. Het bedrijf staat bekend om de hoogwaardige, exclusieve rozen.
Bron: YEALD