Hoe gaat de nieuwe generatie kwekers om met de steeds verder internationaliserende sierteeltmarkt? Hanneke en Bas Ubink zijn de vijfde generatie in familiebedrijf Handelskwekerij Ubink bv, bekend om haar cactussen en succulenten. Hij werkt in Nederland, zij vanaf het zonnige Tenerife, waar een productielocatie zit. "Ik geloof sowieso wel in elkaar helpen. Je weet nooit wat de toekomst brengt."
Jullie groeiden op tegenover de kwekerij. Was het altijd jullie droom om als opvolgers in het bedrijf van jullie vader en ooms te stappen?
Bas: "Toen wij klein waren, draaide alles om het bedrijf. Ik werkte er ook in vakanties, bijvoorbeeld. Ik ben er altijd mee bezig geweest. Toen ik ouder werd, veranderde dat. Ik koos een studie die ik zélf interessant vond, en werkte een tijd bij een groot bedrijf in een andere sector. Op een bepaald moment maakte ik bewust de keuze om toch terug te keren naar het familiebedrijf. De wereld van planten bleef me trekken. Het gaat heel snel, is dynamisch. Daarnaast zat het ondernemerschap er ook bij mij in. Ik wilde pionieren. Snel kunnen inspelen op de ontwikkelingen in de markt. Vanuit een eigen bedrijf gaat dat makkelijker."
Hanneke: "Mijn vader zei ooit: 'Als je echt mee wil groeien in het familiebedrijf, moet je voor je dertigste instappen.' Ook ik koos, net als Bas, voor een bredere studie dan tuinbouw. Maar wel altijd met in mijn achterhoofd: deze expertise zou voor het bedrijf ook goed van pas kunnen komen. Wanneer je mij als kind vroeg wat ik later wilde doen, was mijn antwoord: cactuskweker. Dat staat nog in verschillende vriendenboekjes van toen. Na mijn studie werkte ik bij financieel dienstverlener PwC. Voor mij kwam de omslag mede door die ene uitspraak van mijn vader. En doordat ik op een bepaald moment dacht: ga ik het werk dat ik nu in dit grote bedrijf doe, écht mijn hele leven doen? Het antwoord was dus nee."
Wat brengen jullie als nieuwe generatie mee in het familiebedrijf?
Hanneke: "Laat ik beginnen met: het is enorm fijn dat we het bedrijf nu nog samen met onze vader en ooms kunnen runnen. In de wereld van cactussen en succulenten heb je zó ontzettend veel soorten. Het vraagt om een bijzonder fingerspitzengefühl om te weten wat volgend jaar een trend wordt in de markt. Plus: zij kennen de golfbewegingen die de markt maakt. Als de handel een tijdje inzakt, zit ik met de handen in het haar. Mijn vader stelt me dan gerust. Hij heeft het vertrouwen dat het aantrekt. Hij heeft dit al zoveel vaker meegemaakt. Maar als nieuwe generatie kijken wij natuurlijk ook anders naar de markt, en naar de wereld. Want het verandert ontzettend snel."
Jullie zijn oprichters van webshop House of Cactus. Is dat typisch een richting die jullie als nieuwe generatie ontwikkelen?
Bas: "Dat is inderdaad een project van mij en Hanneke. De online wereld staat wat verder af van onze vader en ooms. Maar voor ons is het een belangrijke stap naar de toekomst. De webshop is voor ons een manier om te onderzoeken wat nu goed werkt online, qua productaanbod. Hoe kunnen we onze klanten optimaal ontzorgen? En welke planten lenen zich wel of juist niet goed voor verpakken en versturen? Wat gebeurt er als je gaat dropshippen? En hoe kun je het geheel rendabel te maken? Dit project helpt ons om de steeds verder digitaliserende markt te ontdekken."
Hoe kijken jullie aan tegen internationalisering?
Bas: "Onze belangrijkste afzetkanalen zijn Naaldwijk en Aalsmeer. We doen eigenlijk alles via de veiling. Via exporteurs gaan onze planten dan weer naar alle landen in Europa. We zien wel dat de eindklant steeds belangrijker wordt. En dat je als kwekerij interessanter bent als je voor de hele keten levert. Dus niet alleen planten, maar ook bijvoorbeeld potten."
Hanneke: "Het zwaartepunt blijft voor ons liggen bij de Europese markt. Andere werelddelen hebben hun eigen kwekerijen voor cactussen en succulenten. Het is voor ons niet interessant om daarmee te concurreren. Onlangs kregen we hier op Tenerife wel bezoek van een ondernemer uit de Verenigde Staten, die zijn cactusteelt wilde verbreden. Zo iemand help ik graag verder. Ik zie hem niet als concurrent. En het was interessant om van elkaar te leren. Bij ons gaat alles via de veiling, maar zij leveren rechtstreeks aan winkels. Dat is een totaal andere manier van werken. Ik geloof sowieso wel in elkaar helpen. Je weet nooit wat de toekomst brengt, en waar je elkaar weer voor nodig hebt."
Wat is jullie grootste uitdaging op dit moment?
Bas: "Personeel. Dat is een uitdaging die iedereen voelt, en die de komende jaren alleen maar groter wordt. Daarom werken we samen met scholen. Proberen we jongeren te laten zien dat een toekomst bij een kwekerij heel boeiend is. En natuurlijk zetten we ook medewerkers van over de grens in."
Hanneke: "De voertaal in Nederland is Nederlands. Of Engels, als het echt niet anders kan. Maar de mensen die bij ons komen werken, krijgen eerst een training waarin ze leren over planten én waarbij ze de taal leren. Op Tenerife is de voertaal Spaans. Hier werken vijftien nationaliteiten bij elkaar. De meesten komen uit Zuid-Amerika. Maar we hebben ook mensen uit Polen. Soms botst dat in het begin vanwege de verschillen in cultuur. Daarom zeg ik altijd: ga met elkaar aan het werk en ga met elkaar in gesprek. Zo leer je elkaar beter kennen. En dat werkt. Ook in de bedrijfscultuur zijn we nog steeds een familiebedrijf."
Bas: "Een andere uitdaging is het imago van de sector. Dat staat flink onder druk."
Hanneke: "Nu komen de footprint calculators, waarbij het in mijn ogen vooral gaat om: transparantie in de markt. Ik ben niet benauwd om te vertellen wat wij hier op de kwekerij gebruiken. Maar niet iedereen wil dat. Als heel de sector transparant was, dan zou de consument ook beter zien: er zijn heel mooie Nederlandse producten die met heel weinig milieubelasting zijn gekweekt."
Wat is de rol van Royal FloraHolland op dit vlak?
Bas: "De coöperatie moet op dit vlak neutraal blijven. En vooral mogelijk maken dat wij zo transparant mogelijk kunnen zijn. Door bijvoorbeeld in Floriday aan te kunnen geven hoe wij kweken, wat wij wel of niet gebruiken en welke certificaten we hebben."
Hanneke: "Ik vind niet dat Royal FloraHolland het behalen van certificaten moet afdwingen. Zo'n kweker met een paar hectare in zijn achtertuin die elk jaar alleen levert aan een kleine groep vaste klanten, laat die toch lekker z'n gang gaan. Laat de coöperatie zich vooral focussen op het transparanter maken van het systeem. Want dan geef je de markt en de kweker pas écht een eerlijke keus."
Bron: Royal FloraHolland