De Keniaanse bloemenindustrie heeft het in 2024 zwaar te verduren gehad. Hoewel de sector zijn stabiliteit in productie en afzet wist te behouden, bleef de vraag achter en waren de opbrengsten beduidend lager dan voorgaande jaren. De oorzaken? Beperkte vrachtruimte, hoge transportkosten en een stijgende belastingen. Vooral kwekers kregen het zwaar te verduren, al bleef een golf van sluitingen uit. Daarnaast vormt de False Codling Moth (FCM) een serieuze bedreiging voor de sector. Desondanks blijft de sector veerkracht tonen, met innovatieve oplossingen en een sterke lobby voor ondersteunend beleid om zijn cruciale rol in de Keniaanse economie te behouden. Met Valentijnsdag in zicht lijkt alles op schema, maar de grootste uitdaging blijft het gebrek aan vrachtruimte en de hoge kosten. Clement Tulezi, CEO van de Kenya Flower Council (KFC), licht toe welke inspanningen de sector en de Kenya Flower Council leveren om deze uitdagingen het hoofd te bieden.
Clement Tulezi op de IFTF 2024 in Vijfhuizen
Hoge vrachttarieven en belastingdruk
Beperkte vrachtruimte en de daarmee gepaard gaande hoge kosten drukken zwaar op de inkomsten van kwekers en exporteurs. Maar waarom zijn deze kosten zo hoog? Tulezi legt uit: "Sinds half oktober kampt de sector met een tekort aan luchtvrachtcapaciteit. Elke week missen we zo'n 30% van de benodigde capaciteit, wat neerkomt op ongeveer 1000 ton. Dat is een fors tekort en heeft geleid tot aanzienlijk hogere kosten, tot wel €5,15 per kilo. We hoopten meer bloemen per zeevracht te versturen, maar de oorlog in de Rode Zee heeft de scheepvaart ernstig ontregeld, waardoor luchtvracht de enige optie blijft. Dit maakt het een uiterst uitdagende periode voor kwekers en exporteurs."
Wat betreft belastingen is de situatie niet veel beter. "We zien een grillige invoering van nieuwe heffingen en belastingen," aldus Tulezi. "Bovenaan de lijst staat de Unique Consignment Reference (UCR), een nieuwe heffing die halverwege 2024 werd geïntroduceerd, naast een verhoging van de KEPHIS-tarieven. De UCR is een zware last voor exporteurs, die deze extra kosten bovenop meer dan 50 andere heffingen moeten dragen. Exporteurs worstelen om het hoofd boven water te houden. Gelukkig hebben we nog geen massale sluitingen gezien, hooguit één of twee kleinere kwekerijen. Maar de sector lijdt."
Dealen met transport- en belastingproblemen
Om deze uitdagingen aan te pakken, is de Kenya Flower Council in gesprek met de overheid en de sector. "We zijn in voortdurende dialoog met de nationale overheid over luchtvracht. We hebben onze voorstellen gedeeld en denken dat er praktische oplossingen mogelijk zijn. Vooralsnog blijft concrete actie uit, maar we blijven hoopvol. Wat betreft belastingen hebben we input geleverd voor de huidige hervormingsplannen van de overheid. Of dit tot daadwerkelijke verlichting leidt, moeten we nog afwachten."
False Codling Moth
Alsof de andere problemen nog niet genoeg zijn, blijft de sector worstelen met de False Codling Moth (FCM). Sinds deze plaag in 2017 door de EU als quarantainepest werd bestempeld, vormt deze een voortdurende bedreiging voor de Keniaanse bloemenindustrie. In 2024 werden er meer dan 40 onderscheppingen geregistreerd. "De FCM blijft een groot probleem omdat het een inheemse plaag is," legt Tulezi uit. "De omstandigheden in Kenia zijn ideaal voor zijn ontwikkeling. De mot kan overleven op meer dan 80 verschillende plantensoorten, waaronder rozen."
Het onvoorspelbare gedrag van de FCM maakt bestrijding complex. Toch blijft de sector proactief. De Kenya Flower Council organiseert trainingssessies voor kwekers en werkt aan een gemeenschappelijk FCM-beheersysteem. "Tussen november en december 2024 hebben we verschillende trainingen gegeven om kwekers te leren hoe ze besmetting kunnen voorkomen. De grote opkomst laat zien hoe serieus de sector dit probleem neemt," aldus Tulezi. Tegen midden 2025 moeten alle kwekerijen volledig voldoen aan de richtlijnen, anders riskeren ze uitsluiting van de exportmarkt. "Eind april 2025 moeten we bewijzen dat het aantal onderscheppingen daalt. Zo niet, dan wordt exporteren bijna onmogelijk."
Naast trainingen kijkt de sector naar innovatieve oplossingen, zoals goedgekeurde chemische behandelingen en mechanische hulpmiddelen zoals drones, camera's en vallen. "Het doel is om de monitoring en inspectie in de kassen en tijdens de oogst te verbeteren, zodat alleen FCM-vrije bloemen de internationale markt bereiken."
Niet opgeven
Ondanks de vele uitdagingen blijft de Keniaanse bloemenindustrie overeind, benadrukt Tulezi. "De sector is van groot belang voor Kenia en vertegenwoordigt meer dan 70% van alle export van verse producten. Dit betekent dat een enorme groep mensen direct en indirect afhankelijk is van de bloemensector." Hoewel overheidssteun beperkt blijft, zet de Kenya Flower Council zich in om obstakels te overwinnen. "Dit is een sector die we door de jaren heen hebben opgebouwd en die duizenden gezinnen ondersteunt. Bloemen behoren tot de weinige exportproducten die Kenia heeft. Zonder hen zou de exporteconomie ernstig verzwakt worden. We begrijpen dit en zetten alles op alles om ervoor te zorgen dat deze belangrijke sector blijft floreren. We werken samen met de overheid en belanghebbenden om deze uitdagingen het hoofd te bieden en onze marktpositie te behouden."
Valentijnsdag 2025
Met Valentijnsdag voor de deur breekt een drukke periode aan voor kwekers. De Valentijnsperiode is goed voor maar liefst 35% van de jaarlijkse export van bloemen. "Midden januari zijn de eerste bloemen al vertrokken. De Valentijnsexport loopt door tot 10 februari," zegt Tulezi. Toch blijven logistieke problemen een grote uitdaging, met name op het gebied van vrachtruimte en -kosten. "Op een normale dag exporteert Kenia ongeveer 60 miljoen bloemstelen. Tijdens het Valentijnsseizoen stijgt dat aantal naar zo'n 100 miljoen per dag. Met een verlies van 30% van de vrachtruimte in deze kritieke periode wordt het er niet makkelijker op."
Ondanks deze hindernissen blijft de vraag naar Keniaanse bloemen hoog en reageert de markt positief. "Als we een oplossing vinden voor het vrachtprobleem, hebben we enorme potentie om te concurreren," aldus Tulezi. "Gelukkig hebben we dit jaar kwalitatief uitstekende bloemen. De regenval heeft voor een goede watervoorziening gezorgd en de productie blijft hoog. De kwaliteit van onze bloemen wordt ieder jaar beter, wat Kenia een sterke speler op de wereldmarkt maakt."
Toch ziet Tulezi dat er rond Valentijnsdag vaak negatieve berichten over de bloemenindustrie opduiken, wat hem diep raakt. In een aankomend artikel zullen we laten zien hoe de Keniaanse bloemenindustrie zich in de afgelopen jaren heeft ontwikkeld en welke inspanningen de Kenya Flower Council levert om de sector op alle fronten te verbeteren, met een speciale focus op duurzaamheid.
Voor meer informatie:
Kenya Flower Council
info@kenyaflowercouncil.org
kenyaflowercouncil.org