Tholen - Is de opmars van private equity in de tuinbouw een vloek of een zegen? Na een middag vol presentaties en discussie is de positieve conclusie dat het vooral veel kansen biedt, en dat het voor een sector in ontwikkeling ook een noodzaak is. Schaalvergroting en hightech teeltsystemen zorgen ervoor dat de kapitaalbehoefte voor telers én toeleveranciers groeit. Private equity kan dan uitkomst bieden. Al gaat het ook weleens mis.
Peter Ravensbergen van Wageningen Economic Research opent de middag.
De verhalen waarin het mis gaat, die kent vaak iedereen. Het zijn dikwijls ook de verhalen die het nieuws halen. Daarop wijst Wim Hulsink van de Erasmus Universiteit. Hij onderzocht private equity in de tuinbouw en is dinsdagmiddag tijdens de Synergie Meet-Up van de Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen één van de zeven sprekers.
Buiten de sector kent iedereen Action. De winkelketen is een positief voorbeeld van hoe het instappen van private equity goed uit kan pakken voor een bedrijf. Voor een andere winkelketen, Hema, pakte de samenwerking een private equity-partij minder goed uit. Hema bestaat nog. De tuinbouw kent ook voorbeelden van bedrijven met wie het nog slechter afliep.
In veruit de meeste gevallen gaat het echter wel goed. Voor het onderzoek keken de onderzoekers naar transacties in de tuinbouw uit de periode 1989-2023. Van de 66 transacties uit die periode zijn er 39 waarbij private equity betrokken is. De meeste transacties vonden plaats in 2021: 11 stuks.
Wim Hulsink onderzocht private equity in de tuinbouw namens de Erasmus Universiteit.
Wie kies je?
Private equity kan tegenwoordig een aanvulling of alternatief voor een bancaire financiering zijn. Namens de onderzoekstak van ABN AMRO vergelijkt Jan de Ruyter financiering via de bank met financiering via private equity. De bank kan, mag en wil niet alles financieren, en dan kan private equity een uitkomst zijn.
Jan adviseert bedrijven die met private equity in aanraking komen om zelf ook goed te kijken met wie je in zee gaat. Private equity-partijen voeren vaak een uitgebreide due diligence uit, maar andersom is dat ook geen gek idee. Volgens Jan gebeurt dat echter nog niet zo vaak.
Jan de Ruyter (ABN AMRO)
Volgens Leo Schenk van Synergia Capital Partners, de vierde spreker tijdens de middag, is het wel al vrij gebruikelijk dat bedrijven zelf ook goed onderzoek doen naar de private equity-partij die in hen wil investeren. Als voorbeeld noemt hij Viscon, dat uiteindelijk met Synergia Capital Partners in zee ging, maar niet voordat men eerst een x-aantal bedrijven uit het Synergia-portfolio had gevraagd naar hun ervaringen met de private equity-partij.
Leo Schenk presenteert namens Synergia Capital Partners, een van de aanwezige private equity-partijen dinsdagmiddag
Cooperative equity
Ook Navus Ventures is een Nederlandse private equity-partij met interesse in de agrifoodsector. Eduard Meijer vertelt de zaal over de band met Lely, bekend van de melkrobots, en de investeringskoers die men vaart. Navus Ventures is bezig een succesvol bedrijvencluster te bouwen met een breed/compleet aanbod aan de markt. Navus Ventures investeerde onder meer in Saia Agrobotics, dat toevallig recent in het nieuws was met een pilot met Growers United, in 'innovatiebroedplaats' Proof.
Eduard Meijer onthult de CEA-strategie van Navus Ventures
Namens Growers United spreekt Financieel Directeur Stefan van Vliet. De coöperatie kijkt naar ontwikkeling van wat men cooperative equity noemt. Een financieringsvorm die voor telers moet werken als groeiversneller. Binnen het nog verder uit te werken concept moet de teler de optie krijgen om private equity voor een afgesproken termijn in te laten stappen, waarna de teler na een x-aantal jaar zelf weer verder kan met alle aandelen.
In de tussentijd heeft een teler dan bijvoorbeeld, dankzij de extra financiële mogelijkheden, niet de kas van de buurman van tien hectare gekocht, maar de eigenlijk benodigde grootschaligere uitbreiding gerealiseerd, waar zonder cooperative equity geen geld was geweest.
Stefan van Vliet, Financieel Directeur bij Growers United
Kijk naar Europa
Als adviesbureau is Hillenraad Partners onder meer bij de groeistappen van Agro Care Growers betrokken. Het is een voorbeeld van een teeltbedrijf dat fors is gegroeid, en waar schaalvergroting duidelijk zichtbaar is. De tomatenteler kijkt tegenwoordig niet meer alleen naar Nederland, maar nadrukkelijk naar de Europese markt. Iets wat Martien Penning van Hillenraad Partners alle telers die bestaansrecht willen houden adviseert.
In zijn presentatie legt Martien uit naar waar private equity volgens hem in de tuinbouw op zoek is. Private equity zoekt volgens hem naar waardecreatie. En naar waar, volgens de wet van three and four, nog een consolidatieslag te maken is. Vooral in de glasgroenten is dat inmiddels steeds duidelijker zichtbaar, met tegenwoordig de helft van het Nederlandse tomatenareaal in handen van slechts tien telers. In de nog meer versnipperde sierteelt is er nog veel minder sprake van consolidatie, en is private equity ook (nog?) minder aanwezig.
Martien Penning, Hillenraad Partners