Tholen – De Nederlandse sierteelt en voedingstuinbouw zal naar verwachting in 2024 uitkomen boven het omzetniveau van 2023. Hoewel de officiële cijfers over Q4 nog ontbreken, blijkt uit een schatting in een nieuw rapport van BDO dat het jaartotaal die van vorig jaar zal overstijgen. Het rapport, dat later deze maand verschijnt, biedt overzicht van marktontwikkelingen, trends, uitdagingen en fusie- en overnameactiviteit. Onze organisatie kreeg alvast een exclusieve inkijk. Kevin van Herk en Martijn Ceelaert, werkzaam op de M&A-afdeling van BDO en actief in de Food & Flowers-sector, geven toelichting.
© BDO
Martijn Ceelaert en Kevin van Herk
Tussen 2019 en 2024 daalde het aantal tuinbouwbedrijven naar 3.250, een afname van 6,6%. Daarentegen groeide het totale oppervlakte van sierteeltbedrijven met 1,2% tot 4.550 hectare en dat van tuinbouwbedrijven tot 5.710 hectare. "We zien de consolidatiebewegingen in verschillende submarkten," licht Kevin van Herk toe. "Bijvoorbeeld in de tomaten- en orchideënmarkt, waar schaalvergroting door consolidatie duidelijk zichtbaar wordt vanwege onder andere energie-intensiteit en concurrentiedruk. Aan de ene kant is er de opkomst van Private Equity-partijen in de tuinbouw, maar tegelijkertijd kiezen ook steeds meer familiebedrijven ervoor om de krachten te bundelen om zo hun toekomstbestendigheid te vergroten."
© BDO
Klik op de afbeelding voor een uitvergroting
Schaalvergroting
Martijn Ceelaert vult aan: "De behoefte aan schaalgrootte groeit. Ondernemers zien de strategische voordelen in samengaan of samenwerken. Daarbij is opvolging binnen familiebedrijven niet altijd direct beschikbaar, wat alternatieven aantrekkelijk maakt. Hoewel sommige bedrijven zelfstandig blijven opereren, verwachten wij dat de consolidatietrend zich de komende jaren verder doorzet."
"Er zijn wel verschillen tussen sectoren," vervolgt Martijn. "Zo bestaat de bloemengroothandel nog grotendeels uit kleinere, zelfstandig opererende spelers. Zij draaien vaak op smalle marges, maar voldoende voor een goed bestaan. Toch verwachten wij dat ook binnen deze groep in de toekomst beweging zal ontstaan, waarbij overnames zullen leiden tot schaalvoordelen en gezondere marges."
© BDO
Aanvoer zeker stellen
De consolidatietrend is ook breder zichtbaar. Zo wijst Martijn, als klein uitstapje buiten de Nederlandse sierteelt en tuinbouwsector, op de overname in de AGF-handel, waar supermarktketen Edeka het Nederlandse De Groot International met onder meer haar rijperij overnam. "Ergens is dit wel heel logisch, supermarkten willen hun aanvoer veilig stellen en de banaan is al jaren het bestverkochte fruit in de supermarkt."
In het rapport zijn twaalf overnamedeals uit 2024 opgenomen, verdeeld over sierteelt, voedingstuinbouw en toeleveranciers. Ook maakte BDO een overzicht van een aantal belangrijke spelers per segment, waaronder een concurrentiematrix van de Nederlandse markt. "De lijst is zeker niet compleet," benadrukt Martijn, "maar geeft een mooi inkijkje in de dynamiek en de toonaangevende partijen binnen deze sector."
© BDO
Het rapport staat ook stil bij opkomende technologieën binnen de sector. "Vertical farming bijvoorbeeld heeft zich minder snel ontwikkeld dan eerder verwacht, mede door de hoge energieprijzen en de technologische uitdagingen bij het opschalen voor verschillende gewassen," aldus Kevin.
Een ander opvallend thema is de kweek van cannabis in Canada en de Verenigde Staten dat overwaaide naar Nederland, waar het eerste experiment live is gegaan met legaal gekweekte cannabis. "BDO was betrokken bij de financiering van een van de eerste legale cannabiskwekerijen in Nederland," vertelt Martijn. "Dit betrof een bijzonder traject waarbij we samenwerkten met onder andere Rabobank. Het is mooi om te zien dat ook grotere financiële instellingen bereid zijn te investeren in innovatieve en complexe projecten binnen de tuinbouw en laat zien hoe ook bij complexe casussen financiering mogelijk is wanneer innovatie en sectorontwikkeling samenkomen."
Internationale kansen
De mogelijkheden voor uitbreiding binnen Nederland blijven beperkt, voornamelijk door ruimtegebrek. "We zien dan ook dat veel Nederlandse bedrijven hun blik naar het buitenland richten," zegt Kevin. "Daarnaast wordt Nederlandse kennis en techniek wereldwijd ingezet. Hoewel Nederland qua oppervlakte slechts op plek 11 staat als het gaat om bedekte teelt, is het qua technologie leidend — 99,1% van de kassen zijn hightech. Met alle klimatologische veranderingen zal de kassenteelt en de Nederlandse kennis en kunde alleen maar interessanter worden."
© BDO
Geopolitieke impact en toenemende druk
Volgens BDO kan de aanhoudende geopolitieke onrust en economische onzekerheid een versterkend effect hebben op de consolidatiebewegingen. "Risico's zoals stijgende energieprijzen, verstoringen in logistiek of financiering raken vooral kleinere spelers," legt Kevin uit. "Dat zagen we ook tijdens de energiecrisis: kleinere tuinders hadden het lastig, sommige verkochten hun energieposities of stopte volledig. Hierdoor ontstonden overnamekansen en verstevigden grotere marktpartijen hun positie."
Het marktonderzoek zal aan het einde van de maand beschikbaar zijn op de site van BDO Food&Flowers. Wil je het rapport eerder ontvangen? Neem dan contact op met Martijn of Kevin en ontvang het rapport vóór publicatie.
Voor meer informatie:
Martijn Ceelaert / Kevin van Herk
BDO Accountants & Adviseurs
Tel.: +31 30 2 849 851
martijn.ceelaert@bdo.nl
kevin.van.herk@bdo.nl
www.bdo.nl/nl-nl/branches/food-flowers